Deprem Dede'den neler öğrendik?

Bodrum haberlerini yazıp, fotoğraflarıyla birlikte teslim ettikten sonra gazetenin bahçesinde biraktığım arabama binip Kartal sahiline yakın bir yerde bulunan evime gittim. Çantamı salondaki koltuklardan birinin üstüne attım. Evde yalnızdım. O zaman 11 yaşında olan kızım, annesiyle birlikte Bodrum'daydı. Hava o kadar sıcaktı ki. Bunalmıştım. Oturduğum yaklaşık 200 metrekare civarındaki daire sekizinci kattaydı. Bütün pencereleri açtım. Malum yazdı. Hava geç kararıyordu. 23.00 civarı uyudum. Saat 02.59'da uyandım nedense... Pencere açıktı ya... Kızıla yakın bir renk vardı dışarıda. Başımı uzattım gökyüzüne baktım. Bir garip renkteydi gökyüzü... İşte o anda dünya sallanmaya başladı. [resim=20130122resim-161839E5][/resim] Deprem sırasında ne yapılırdı? Ne öğrenmiştik ki o zamana kadar. Kim öğretmişti bize depremde ne yapılacağını? Okulda öğretmen mi anlatmıştı? Nerede? Kendi bildiklerimi uyguladım. Kapı eşiğinde durdum. Aman Allahım o nasıl sallanma. Bu sırada karşı sahildeki Gölcük ve Yalova civarının yerle bir olduğunu nereden bilebilirdim ki? Pencereden iki apartmanın arasından deniz görünüyordu. Denizden ateş toplarının fışkırdığını gördüm. Rüya mıydı bu? Sallantı birden durdu. Tam hareket edecektim ki yine başladı. Neyse bitti. EVin nasıl yıkılmadığına hala şaşarım. Hemen pantolonumu giydim. Koltuğun üzerine bıraktığım çantayı kaptım. Kapıyı açtım. Merdivenler ana baba günü. "Asansöre binmeyin" diye bağırdığımı hatırlıyorum. Pata küte merdivenleri inip kendimi sokağa attım. Hemen arabaya binip binaların arasından uzaklaştım. Boş bir alanda park ettim. Kalbim duracak gibi çarpıyordu. Radyoda gecce programı yapanlar yaşanan büyük depremin farkında değillerdi ya da bant yayını vardı bazı kanalarda.. Kral Fm'i buldum. Oradaki sunucu depremin merkez üssünün Gölcük olduğunu söylüyordu. Zaten düşünüyordum İstanbul bu kadar sallandıysa, depremin merkezindeki yerler ne olmuştur diye... Sonrası biliniyor. [renk=kirmizi][b]17 Ağustos 1999 Marmara Depremi...[/b][/renk] [resim=20130122resim-161858G8][/resim] Prof. Dr. Ahmet Işıkara bu depremden sonra ortaya çıktı. Deprem Dede olarak, hayatını insanları deprem konusunda eğitmeye adadı. Geçen 14 yıl zarfı içinde herkesi, özellikle okullardaki öğrencileri deprem konusunda bilinçlendirdi. Hükümetler onun tavsiyeleri ile depremi de programlarına aldı. Okullarda öğretmenler öğrencilerine deprem dersleri vermeye başladı. Okullarda deprem tatbikatları sıklaştırıldı. Belediyeler Deprem Dede'nin uyarıları doğrultusunda olası depremlere karşı çareler üretmeye başladı. Acil Ulaşım Yolları belirlendi. [resim=20130122resim-161915F7][/resim] Deprem çantasını ve bu çantanın içine neler konulması gerektiğini Deprem Dede'den öğrendik. "Depremden değil, oturduğunuz binadan korkun" sözü hala kulaklarımızda çınlar durur. Allah korusun yeni bir deprem olsa ne yapacağımızı artık biliyoruz. Deprem Dede'nin 14 yıl önceki fotoğraflarına bakın ya da o zamanki televizyon görüntülerini gözünüzün önüne getirin. Deprem Dede, Türk insanını deprem konusunda bilinçlendirmek için hayatından yedi ve aramızdan göçtü gitti. Nur içinde yat Deprem Dede... [resim=20130122resim-161934E5][/resim] [b]Deprem Dede'den daha neler öğrendik?[/b] [renk=kirmizi][i]Depremden Korunma Yolları[/i][/renk] 1. Depreme önceden hazırlıklı olmak gerekir. Çünkü bu önlem yaşamımızı kurtarabilir. Bunun için de “acil durum planını” yapmak gerekiyor. Sonrasında da bu planı aile bireylerine ve yakınlarımıza öğretmek. Siz de depremden korunmak için önce planını, sonra planın tatbikatını ailenizle ya da komşularınızla birlikte yapın. Bu sırada iş bölümü yapın. Planınızda size gerekli olacakların listesini temin edin. 2. Buzdolabı, çamaşır makinesi gibi ağır beyaz eşyayı, mobilyalarınızı, mutfak ve kitap raflarını düşmeyecek şekilde duvara ya da zemine vida yardımıyla sabitleyin. 3. Olası bir deprem, çıkabilecek bir yangın için söndürme cihazı bulundurun ve bu cihazın kullanımını aile yakınlarınıza öğretin. 4. Herhangi bir yaralanma, bayılma şok olaylarında neler yapmanız gerektiği konusunda ilkyardım bilgilerini öğrenin ve yakınlarınızı bu konularda eğitin. İlkyardım çantası hazırlayın. 5. Deprem sigortasıyla ev ve ev eşyalarınızı depreme karşı sigorta yaptırın. Bu davranış deprem sonrası maddi kaybınızı karşılayacaktır. 6. Deprem bittikten sonra yanınıza almanız gereken önemli evrak, para ya da eşyalarla birlikte dışarıya çıkmanın planını ve bunun tatbikatını yapın. 7. Değişik mekanlarda depreme yakalanacağınızı varsayarak o mekana göre deprem anında neler yapılması gerekiyorsa o bilgileri okuyup öğrenin, yakınlarınıza da anlatın. 8. Depremde aile bireylerinin birbirlerine ulaşamadıkları durumlar için buluşma yerleri belirleyin. 9. Hemen ulaşabileceğiniz yerlerde kurutulmuş, konserve yiyecek ve su bulundurun. 10. Deprem sonrası radyo, el feneri, cep telefonu gibi cihazlara gereksinim duyacaksınız. Bunların pille çalışır olmasına dikkat edin ve yetecek miktarda pil alın. Yanınızda acil telefon kartı ya da jeton bulundurun. 11. Aile üyelerinize; doğalgaz su vanasının ve elektrik şartelinin yerleri ve kapanış şekillerini öğretin. Deprem anında bu cihazları eksiksiz hale getirmeyi öğretin. Tatbikatını aile bireylerinizle birlikte yapın. 12. Depremde evinizin çökebileceğini hesaba katarak, evin en güvenilir bölümünü tespit edin. Bunun için yatağınızın iki yanına tahta sandıklar yaptırmanız ve içlerini kitapla doldurmanız yararlı olabilir. Kitaplar büyük bir ağırlık altında ezilmeyecek etrafına saracağınız kalın ip sandığın patlamasına engel olacaktır. Sandık yoksa yatağın kenarına ya da yanına yan yatarak cenin pozisyonu alma tatbikatını yapın. 13. Kıymetli evraklarınızı (tapu, pasaport, nüfus cüzdanı) ve faturalarınızın (elektrik su telefon doğalgaz) noterden onaylı birer fotokopilerini bir yakınınızda muhafaza ettiriniz. Deprem Sırasında Yapmanız Gerekenler nelerdir Her nerede olursanız olun zeminin şiddetle hareket etmesi olasılığına hazır olun. Kendinizi sağlam bir nesnenin korumasına alın. Bunu yapamıyorsanız yere çökün başınızı ve yüzünüzü koruyacak biçimde kapatın. Cenin pozisyonu alın. İlk sarsıntıyı izleyecek diğer sarsıntılara da hazır olun. Eğer bulunduğunuz noktada kendinizi 10-15 saniyede bina dışına çıkaracak, güvenli bir açık alana ulaştıracak bir pozisyon varsa bu yolu saptayın. (Bu yöntem yalnızca giriş altı, giriş ve birinci katta olanlar için geçerlidir. Giriş katındaki camlı bir nesneyi kırarak dışarı çıkmak gibi bazı durumlarda ani bir çıkış olanağı yaratabilirsiniz. Binayı terk ederken kesinlikle başınızı yüksekten ya da tavandan düşen nesnelerden korumalısınız. Kask gibi bir koruyucu bulamazsanız bir sandalye, bir tahta parçası büyük ve kalın bir kitap işinize yarayabilir. Eğer 10-15 saniyede binayı terk etme olanağı bulunmuyorsa, kesinlikle oradan oraya koşmayın ve ayakta durmayın. 6. Merdivenlerden, merdiven boşluklarından uzak durun, asansör kullanmayın. Bir yaşam üçgeni alanı yaratın. Para kasaları buzdolabı, çamaşır ve bulaşık makinesi gibi nesnelerin yanına yatın ve cenin pozisyonu alın. Herhangi bir yıkılma anında bu nesneler belki ezilecek, ama yok olmayacaktır. Mutfak ve banyo en uygun korunma mekanlarıdır. Çünkü enkaz alünda kalındığı takdirde bu bölümde hem yaşam üçgeni alanı yaratabileceğiniz unsurlar vardır, hem de patlayan borulardan sızan su içilebilir. Açık alanlara gitmeye çalışın. Elektrik, telefon ve yüksek gerilim tel ve direklerden, bacalar, çatı altı, anıt kule, yüksek bina ve duvarlardan uzak durun. Deprem sırasında bir arabada bulunuyorsanız; geçitlerden, köprülerden uzakta bir yerde arabanızı durdurunuz ve sarsıntı geçinceye kadar içinden çıkmayın. Deprem sırasında okulda iseniz sıraların aralarındaki boşluklara girerek cenin pozisyonu alın. Eğer aralarda boşluklar yoksa sıraların önlerine veya yanlarına geçerek cenin pozisyonu alın Deprem Sonrasında Yapmanız Gerekenler nelerdir 1. Yaralanıp yaralanmadığınızı kontrol edin ve ilkyardımı yapın. 2. Kalabalık bir yerde bulunuyorsanız paniği engellemeye çalışın ve düzenli bir şekilde çıkışı sağlayın. Ailenizi özellikle çocuklarınızla konuşarak sakinleştirin, onlara moral verin. 3. Güvenlik kontrolü yapın. Gaz kaçağını kontrol ediniz. Gaz kaçağı olup olmadığından emin olana kadar kibrit-çakmak ateşlemeyin. Elektriği kullanmayın. 4. Bina içinde karanlıkta kakanız bile kibrit, çakmak mum, gaz lambası, piknik tüpü kullanmayınız. Başlangıç halinde olan küçük yangınları söndürünüz. 5. Arka arkaya gelebilecek sallantılara karşı hazır olun. 6. Etrafa cam kırığı gibi kesici ve yaralayıcı maddeler olacağı için kalın elbise ve ayakkabı giyin. 7. Elektrik, doğalgaz ve su hatlarında arıza meydana gelebilir. Sigortalarınızı gevşetmeden, su ve doğalgaz vanalarını kapatmadan, ocağınızı ve sobanızı söndürmeden evinizi terk etmeyin. 8. Şiddetli bir sarsıntı sonrasında eğer bina zarar görmemişse, binaya girmek için en az bir saat bekleyiniz. 9. Etrafa saçılmış olan kimyasal, yanıcı ve parlayıcı maddeleri temizleyin ve kaldırın. 10. Bilimsel bir dayanağı olmayan dedikodulara inanmayın. Bu konuda yetkili makamların açıklamalarına güvenin. 11. Zarar görmüş binalar girmek için yetkililerin talimatlarıyla birlikte hareket edin. 12. Binanın kat sayısını, her katta kaç dairenin bulunduğunu, hanelerdeki vatandaşlarımızın sayılarını, cinsiyetlerini mümkünse adlarını, misafirleri olup olmadığını bir kağıda yazın. Eğer biliyorsanız evin iç planını belirten basit bir krokiyi de çizdikten sonra kurtarma için gelen profesyonel ekibe teslim edin. 13. Bina içindeki parlayıcı, patlayıcı, kolay yanıcı maddelerin yerlerini biliyorsanız yerlerini işaretleyin, not alın ya da uyarıcı ibareler koyun. Bu bölümlere kesinlikle ateşle yaklaşmayın. 14. Enkazdan aldığınız ilk sese yönelmeniz, yerini işaretledikten sonra binanın bütün bölümlerini arayarak diğer canlıları da tespit edin. Eğer kurtarma eğitimi almış iseniz mevcut canlıların kurtarmadaki önceliklerini belirleyin. 15. Depremden sonra ilk 12 saat can kurtarma faaliyetleri açısından hayati önem taşır. Aşırı telefon trafiğinin santralleri kilitleyip, telefonları kullanılamaz hale getirdiğinden, daha önemli haberleşmelerin yapılabilmesi için telefonunuzu kullanmayın. [b]Prof. Dr. Ahmet Işıkara...[/b] 1941 yılında Mersin'de doğdu. 1959 yılında Mersin Lisesi'nden, 1965 yılında İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'nin jeofizik bölümünden mezun oldu. Aynı sene, mezun olduğu bölüme asistanlığa başladı. Daha sonra, birçok grup ve komitede görev aldıktan sonra, 1985 yılında Boğaziçi Üniversitesi'nde göreve başladı ve müdür yardımcısı; 1991 yılında da müdür oldu. 1999 Gölcük depremi sonrasında toplumu bilinçlendirme konusunda çalışmalar yaptı ve Deprem Dede ismiyle tanındı. 21 Ocak 2013 tarihinde İstanbul'da tedavi gördüğü Medical Park Hastanesi'nde solunum yetmezliğinden vefat etti. [b]Deprem Dede 23 OCak'ta defnedilecek[/b] Solunum yetmezliği nedeniyle bir süredir tedavi gördüğü Medical Park Göztepe Hastanesi'nde dün vefat eden Işıkara için ilk tören, uzun yıllar görev yaptığı Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'nde yapılacak. Işıkara'nın cenazesi Teşvikiye Camisi'nde öğlen vakti kılınacak cenaze namazının ardında Feriköy Mezarlığı'nda defnedilecek.