Türkiye’deki araç satış platformlarında dikkat çeken bir artış yaşanıyor. Özellikle kasım ayında başlaması planlanan kimlik doğrulama ile ilan verme uygulamasının duyurulmasının ardından, sıfır ve ikinci el araç ilanlarında ciddi bir yükseliş gözlemleniyor. Son üç ay içerisinde, 300 bin civarında olan araç ilanı sayısının 950 bini geçtiği raporlanıyor.
Ticaret Bakanlığı, stokçu ve manipülatörlere karşı yürüttüğü mücadele ile araç stoklarını gün yüzüne çıkardı ve piyasadaki satılık araç sayısının artışıyla fiyatların dengelenmesine olanak sağladı. Kasımda uygulamaya girecek olan kimlik doğrulama sistemi, stokçu ve manipülatörlerin olumsuz etkilerini azaltmayı hedefliyor. Söz konusu düzenleme ile 600 bin aracın piyasaya giriş yaptığı görüldü.
Bu uygulama, sadece stoklardaki araçları piyasaya sürmekle kalmayıp, aynı zamanda fiyatları geçen yıl %200’leri aşan oranlarda yükselten sahte ilanları ve spekülatörleri de frenlemeyi amaçlıyor. Piyasayı şişiren ve araba fiyatlarında yapay bir "köpük" oluşturan bu sahte ilanlar, alınan yeni tedbirlerle birlikte kontrol altına alınmaya başlandı.
İkinci El Araç Piyasasındaki Fiyat Hareketliliği
Türkiye’nin en popüler ilan sitelerinde satılık araç ilanı sayısının üç ay öncesine kıyasla üçe katlandığı gözlemleniyor. Yeni üretilen ve satışa sunulan araçlar, stokçular tarafından alınıp piyasadan çekildiği için, bu hareketlilik araç piyasasını olumsuz etkileyebiliyor.
Ancak alınan tedbirler ve yürütülen mücadelelerle, araç fiyatlarında oluşturulan yapay yükseliş ve spekülasyonların önüne geçilerek, piyasanın sağlıklı bir şekilde işlemesi hedefleniyor. Kasım ayında başlayacak olan kimlik doğrulama uygulamasıyla birlikte, araç ilanlarına olan güvenin artması ve piyasanın daha şeffaf hale gelmesi bekleniyor.
Alınan tedbirlerin ve uygulanacak olan yeni kimlik doğrulama sisteminin, araç piyasasındaki fiyatları daha sağlıklı bir seviyeye çekmesi ve tüketiciler için daha güvenilir bir alışveriş ortamı oluşturması umuluyor. Sistemin, spekülatörlerin ve stokçuların faaliyetlerini kısıtlayarak, araç alım satım piyasasını daha dengeli ve adil bir yapıya kavuşturması bekleniyor.
Ticaret Bakanlığı'nın son zamanlarda üzerinde durduğu konulardan biri olan sıfır araçların ikinci el piyasasındaki konumu ve bu piyasada yaşanan spekülasyonlar, alınan yeni önlemlerle bir seviye daha ileri taşındı. Özellikle sıfır araçların ikinci el piyasasında satışını 6 bin kilometre ve 6 ay kuralına bağlayan bakanlık, bu konuda bayilere ve ilan sitelerine de bir dizi yaptırım getiriyor.
Ağustos 2023’te ilan sitelerinde kimlik gizleyerek ya da yetkisiz bir şekilde taşınmaz ve ikinci el taşıt ilanı verilmesinin yasaklandığı bir karar alındı. Bu, özellikle piyasanın dengesini bozarak spekülasyon yapılmasını zorlaştırmayı hedefleyen bir adım olarak görülüyor. Buna ek olarak, belirtilen kurallara uymayanlar için ciddi mali cezaların yolda olduğu da açıklandı.
“İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik”te Yapılan Değişiklikle, kişinin kendisine, eşine veya birinci ve ikinci derece kan hısımlarına ait olmayan, ya da sahibi tarafından yetkilendirilmediği taşıt ya da taşınmazları ilan etmesi engellenmiş oldu. Böylece piyasadaki arz-talep dengesinin korunması ve spekülasyonların önüne geçilmesi amaçlanıyor.
"Ekim Ayından İtibaren Ağır Cezalar Uygulanacak"
Yönetmelik, Resmi Gazete’de 31 Ağustos 2023 tarihinde yayımlandı ve yayım tarihinden itibaren 2 ay sonra, yani 1 Ekim 2023’te yürürlüğe girecek. Bu kapsamda, yönetmeliğe aykırı davrananlar hakkında, her bir aykırılık için 10 bin Türk Lirası'ndan 100 bin Türk Lirası'na kadar idari para cezası uygulanması planlanıyor.
Bu yeni yönetmelik ve getirilen yaptırımlarla birlikte sıfır araç piyasasında ve ikinci el araç alım-satımlarında daha düzenli, şeffaf ve adil bir ortamın oluşturulması hedefleniyor. Oyuncuların spekülatif amaçlı hareketlerinin önüne geçilerek, tüketicinin korunması ve piyasa dengesinin sağlanması amaçlanıyor.
Türkiye'nin popüler ilan siteleri, son 3 ayda önemli bir değişimle karşı karşıya kaldı. Kasım başında yürürlüğe girecek olan kimlik doğrulama zorunluluğu öncesi, ilan sayısında üç katından fazla artış yaşanırken, araç fiyatlarında ise ciddi bir düşüş gözlendi. Bu süreçte 300 bin olan araç ilanı sayısı 958 bine fırlarken, stokta tutulan 600 bin araç piyasaya sürüldü.
İlan Sayısındaki Patlama ve Nedenleri
Bu dramatik artış, 31 Ağustos'ta yayınlanan ve kasım başından itibaren aktif olacak olan kimlik doğrulama zorunluluğu sayesinde yaşandı. Stoklarda bekletilen araçlar piyasaya sürüldü ve ilan sayısındaki bu aniden artışın en büyük tetikleyicisi olarak gösteriliyor. Bu uygulama, bireyler ve işletmeler tarafından stoklanan araçları satışa sunmaya iterek, arzın artmasına yol açtı.
Araç Fiyatlarındaki Düşüş Trendi
Araç ilanlarında yaşanan bu patlama, fiyatlar üzerinde de belirgin bir etki yarattı. 3 ay öncesine kıyasla, ilan sitelerindeki araç fiyatlarında ortalama 100-150 bin TL'lik bir düşüş yaşandı. Ayrıca, sıfır araç alımı yaparak bu araçları yatırım amaçlı kullanan bireyler de piyasa hareketliliğine eklendi. 6 bin 1 ile 8 bin kilometre arasında olan 26 bin 200 sıfır ikinci el araç satışa çıktı. Elektrikli araçların sayısı ise 2 bin 868'e yükseldi ve bu araçların yarısından fazlasını oluşturan bin 559 adet araç, 6 bin 1 ile 8 bin kilometre aralığındaki ilanlarla listelendi.
Yeni uygulama ile ilan verme sürecinin daha şeffaf ve güvenilir olması hedeflenirken, piyasaya sürülen araçların ilan ve satış süreçlerinde daha sağlıklı bir yapı oluşturulması bekleniyor. Önümüzdeki dönemde, bu değişikliklerin piyasa dinamiklerini nasıl etkileyeceğine dair gözlemler ve analizler merak konusu. Özellikle elektrikli ve sıfır ikinci el araç piyasasındaki hareketlilik, ilerleyen dönemdeki eğilimler açısından belirleyici olacak.
