Bu durum, annelerin hem çocukları ile kaliteli zaman geçirmelerini hem de emeklilik haklarından tam olarak yararlanmalarını zorlaştırabilir. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bu durumu göz önünde bulundurarak doğum borçlanması uygulamasını hayata geçirmiştir. Bu uygulama ile anneler, prim ödemelerinin aksaması durumunda dahi, emeklilikte dezavantajlı duruma düşmekten kurtulabiliyorlar.
Doğum borçlanması, çalışan annelerin doğum yapmaları nedeniyle işten ayrı kaldıkları süre zarfında prim ödemelerinin aksamaması için SGK tarafından sağlanan bir haktır. Çalışma hayatından geçici bir süreliğine uzak kalan anneler, bu süre içerisinde prim ödeme şansını kaybettikleri için, emeklilikte mağdur olabilirler. Doğum borçlanması sayesinde, anneler bu süreyi borçlanarak, emeklilik haklarını koruyabilmektedir.
Doğum Borçlanmasının Şartları ve Avantajları
Doğum borçlanması, annelere emeklilik sürecinde büyük avantajlar sağlamaktadır:
- En fazla üç çocuk için geçerlidir ve her bir çocuk için iki yıla kadar borçlanma yapılabilir.
- Borçlanılan süreler, annenin prim gün sayısına eklenir, bu da emeklilik yaşını ve maaşını olumlu etkiler.
- Borçlanma tutarının ödeme süresi bir aydır ve bu tutar tek seferde ödenmelidir; taksitlendirme yapılamaz.
Kimler Doğum Borçlanması Yapabilir?
Doğum borçlanmasından yararlanmak isteyen annelerin bazı kriterleri karşılamaları gerekmektedir:
- SGK kayıtları, doğumdan önce başlamış olmalıdır.
- İşten ayrıldıktan sonra doğum yapmış olmak, fakat doğumun işten ayrıldıktan sonraki 300 gün içerisinde gerçekleşmemiş olması şartı aranmaz.
- Doğum borçlanması yapılabilecek çocuğun sağ ve hayatta olması gerekir.
- Borçlanma yapılacak sürede çocuğun yaşamını sürdürüyor olması zorunludur.
- Doğumdan sonraki iki yıl içinde herhangi bir işte çalışmamış olmak ve prim ödememiş olmak da gerekmektedir.
Doğum Borçlanması Başvurusu Nasıl Yapılır?
Doğum borçlanması için başvurular şu şekilde gerçekleştirilebilir:
- Çalışan kadınlar, son çalıştıkları iş yerinin bağlı olduğu SGK İl Müdürlüğüne veya doğrudan SGK Merkezine başvuruda bulunabilirler.
- İstenen belgeler, sigortalının hizmet kayıtları üzerinden SGK tarafından temin edilir ve işverenden ek belge talep edilmez.
- Kamu görevlisi anneler ise SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğüne posta yoluyla ya da e-Devlet üzerinden başvuru yapabilirler.
Doğum Borçlanması Ücreti Nasıl Hesaplanır?
Doğum borçlanmasının maliyeti, her yılın asgari ücretine ve prime endeksli günlük kazanca göre hesaplanır. Günlük kazancın %32'si alınarak, borçlanma talep edilen gün sayısı ile çarpılır. Bu hesaplama sonucunda ortaya çıkan tutar, ödenmesi gereken borç miktarını belirler.
Örneğin, 2021 yılında belirlenen asgari ücret üzerinden hesaplama yapıldığında;
- Bir günlük borçlanma ücreti: 38,16 Türk Lirası
- Bir aylık borçlanma ücreti: 1.144,8 Türk Lirası
- Bir çocuk için toplam borçlanma ücreti (720 gün): 27.475,2 Türk Lirası olarak hesaplanmıştır.
