EYT, "Emeklilikte Yaşa Takılanlar" kısaltmasıdır ve 8 Eylül 1999 tarihinden önce işe girenlerin emeklilik hakkını kazanabilmeleri için gerekli prim günü ve hizmet yılını doldurdukları halde yaş şartını karşılayamadıkları durumu ifade eder. Bu kişiler, emeklilik hakkını elde etmek için yaş şartını beklemek zorunda kalmışlardır.
Emeklilik Sistemindeki Değişiklikler
Ülkemizde emeklilik sistemi 8 Eylül 1999 tarihinde yapılan yasal düzenleme ile değiştirilmiş, o tarihe kadar uygulanan mevcut şartlara yaş şartı eklenmiştir. Böylelikle emekli olmak isteyen kişilerin prim şartı ve yıl şartına yaş şartı da eklenmiş, emeklilik hakkı için ilk işe giriş tarihine göre kademeli emeklilik tablosu oluşturulmuştur.
Kademeli Emeklilik Tablosu ve Hesaplama Nasıl Yapılır?
EYT yasası ile ilk işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 tarihi ve öncesi olan kişilerde emeklilik yaşı hesaplama ilk işe giriş tarihine göre kademeli olarak belirlenirken 1999 sonrası için ise emeklilik hesaplaması farklı işlemektedir. İşte farklı dönemlerdeki emeklilik hesaplamaları:
8 Eylül 1999 Öncesi Kadınlar için Emeklilik Hesaplaması:
- İlk işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 öncesi olan kadınlarda kademeli olarak 55 yaş ve 5975 prim günü ile 43 yaşa kadar düşer.
8 Eylül 1999 Öncesi Sonrası Kadınlar için Emeklilik Hesaplaması:
- İlk işe giriş tarihi 1999 sonrası olan kadınlarda yaş şartı 58 yaş ve 7 bin prim gününe kadar yükselir.
8 Eylül 1999 Öncesi Erkekler için Emeklilik Hesaplaması:
- İlk işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 öncesi olan erkeklerde emeklilik yaşı hesaplama ilk işe giriş tarihine göre belirlenir. Örneğin, ilk işe giriş tarihi 24 Mayıs 1991 ile 23 Kasım 1992 tarihleri arasında olan erkeklerde 25 yıl ve 5600 prim günü ile 53 yaşında emeklilik hakkı elde eder.
8 Eylül 1999 Öncesi Sonrası Erkekler için Emeklilik Hesaplaması:
- İlk işe giriş tarihi 1999 ile 2008 tarihleri arasında olan erkekler ise 60 yaş ve 7 bin prim günü ile emeklilik hakkı kazanır.
1 Mayıs 2008 Sonrası İşe Girenlerin Emeklilik Şartları:
- İlk işe giriş tarihi 2008 sonrası olan kişiler ne yazık ki ağır emeklilik şartlarına tabi tutulmaktadır. 1 Mayıs 2008 ile 31Aralık 2035 tarihi arasında ilk işe giriş tarihi olan kişiler 60 yaş şartı ile 7200 prim gününü tamamlamaları durumunda emeklilik hakkı elde edecektir.
EYT Yasası ile Emeklilikte Yaş Hesabı
EYT yasası ile emeklilikte yaş hesabı sadece ilk işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 tarihi öncesi olan çalışanları kapsarken 1999 sonrası işe girenlerde mevcut tablolar ve şartlar uygulanmaya devam edecek. Bu nedenle, emeklilik hesaplaması yaparken ilk işe giriş tarihinin ve prim günlerinin dikkate alınması gerekmektedir.
EYT Yasasının Getirdiği Değişiklikler ve İhtiyaç Duyulan Reformlar
EYT yasası, emeklilik sistemi üzerinde önemli değişikliklere yol açmıştır. Özellikle 8 Eylül 1999 tarihinden önce işe girenler için getirilen yaş şartı, birçok kişinin emeklilik hakkını daha ileri bir yaşa ertelemesine neden olmuştur. Bu değişikliklerle birlikte emeklilik konusu daha fazla gündeme gelirken, reformlar üzerine çalışılmış ve bazı öneriler ortaya atılmıştır.
EYT Yasasının Değerlendirilmesi ve Beklentiler
EYT yasası, emeklilik yaşının ve prim günlerinin belirlenmesinde kademeli bir sistem getirmiştir. Ancak, bu sistem bazı kişiler için adaletsizlik yaratabilir ve emeklilik yaşının düşürülmesi gerektiği yönünde talepler ortaya çıkmıştır. Emeklilikte yaş şartının düşürülmesi veya farklı bir çözüm bulunması gerektiğine inananlar, EYT yasasının gözden geçirilmesi gerektiğini savunmaktadır.
