Öğrenciler, sınavlara hazırlık sürecinde daha iyi odaklanmak ve dikkatlerini artırmak için kırmızı reçeteli ilaçlara yöneliyor. Bu durum, kimilerinin arkadaşlarının tavsiyesiyle, kimilerinin ise velilerinin baskısıyla ilaç kullanmaya başlamasına neden oluyor.
Özellikle lise ve üniversite sınavlarına hazırlanan öğrenciler arasında, dikkat artırıcı ilaçların popülerliği giderek artıyor. Bu ilaçları kullanan öğrencilerin motivasyonları farklılık gösteriyor. Kimileri, öğrenim hayatları boyunca başarılı olmanın baskısıyla ilaçları tercih ediyor. Kimileri ise öğrenim arkadaşlarının olumlu deneyimleri sonrasında merak edip kullanmaya başlıyor.
Kırmızı reçeteli ilaçların kullanımıyla ilgilenen öğrenciler arasında, bu ilaçlara kaçak yollarla ulaşma girişimleri de bulunuyor. Kaçak ilaç temini konusunda riskler taşıyan bu yöntem, öğrenciler arasında yaygınlaşıyor. Bazı kişiler, peluş oyuncaklar içine gizlenmiş ilaçlar için oldukça yüksek meblağlar ödemeyi göze alıyor.
Kırmızı reçeteli ilaçların temin edilmesi artık internet üzerinden de mümkün. Bu yöntem, özellikle ilaçlara kolayca ulaşmak isteyen öğrenciler arasında tercih ediliyor. Ancak bu yöntem de yüksek fiyatlarla gelmektedir. Peluş oyuncağın içine yerleştirilen ilaçlar için 1300 TL ile 1700 TL arasında değişen ücretler ödeniyor.
Sınavlara hazırlanan öğrenciler arasında kırmızı reçeteli ilaçların kullanımı giderek yaygınlaşıyor. Bu ilaçların, dikkat artırma ve odaklanma konularında öğrencilere yardımcı olduğuna inanan birçok kişi bulunuyor. Ancak kaçak yollarla temin edilen ilaçlar ve yüksek maliyetler, bu uygulamanın risklerini de beraberinde getiriyor.
Gençler arasında son dönemde yaygınlaşan bir eğilim dikkat çekiyor: İlaçların sosyal medya gruplarında birbirlerine önerilmesi. Peki, bu tehlikeli bir trend mi?
Öğrencilerin yoğun olarak kullandığı sosyal medya gruplarında, bazı kişiler ilaçların 'faydalarını' anlatarak sanki bir reklam kampanyası yürütüyor. Örneğin, bir öğrenci “Ders çalışırken 2 saat mi olmuş diyordum. Sınav günü hariç sıfır stres yaşadım. O yüzden tavsiye ederim” diyerek ilacı diğer arkadaşlarına öneriyor. Bir başka öğrenci ise “3 sınav öğrencisi çevir, birisi X ilacını, diğeri Y ilacını kullanıyordur” ifadeleriyle ilaçların yaygınlığını anlatıyor.
İlaç kullandığını belirten öğrencilere, bu ilaçlara nasıl ulaştıklarını sorduğumuzda, farklı yanıtlar aldık. Kimi öğrenciler, doktor gözetiminde ve reçeteli olarak ilaçları kullandıklarını belirtirken, bazıları ise arkadaşları aracılığıyla bu ilaçlara ulaştıklarını söyledi.
Ancak, ilaç kullanımının her zaman olumlu sonuçlar doğurmadığı da ortaya çıkıyor. İlacı kullanıp yan etkileri nedeniyle bıraktığını belirten bir öğrenci, “Dikkat toplamada etkisi var ama en ufak seste sinir krizi geçirecek gibi oluyordum. Tahammülsüzlüğüm artmıştı. O yüzden bıraktım” dedi.
Gençler arasında yaygınlaşan bu eğilim, endişe verici boyutlara ulaşabilir. İlaçların yanlış kullanımı, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir ve gençlerin fiziksel ve zihinsel sağlığını tehlikeye atabilir.
Sınav stresi altındaki öğrenciler arasında, sıkça kullanılan bir yöntem olan ilaç kullanımı giderek artıyor. "Sınıfın yarısı kullanıyor" söylemi, sınavlara hazırlanan gençler arasında dolaşan bir dedikodu değil, gerçek bir durumu yansıtıyor. Peki, bu ilaçların etkilerini öğrenen bazı veliler ve eğitim koçları da öğrencileri ilaç kullanması konusunda nasıl yönlendiriyor?
Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nda (YKS) Türkiye derecesi yapan ve şu an tıp fakültesi okuyan bir öğrenci, bu konuyu değerlendirirken şunları söylüyor: "Sınava hazırlanırken çok yaygındı. Fen lisesinden bir arkadaşım 22 kişilik sınıfın yarısının ilaç kullandığını söyledi. Ailesinin tavsiyesiyle başladığını belirtip bana da önerdi. Doktor tavsiyesi haricinde başlamak istemediğim için reddettim. İlaç kullanımı tıp fakültelerinde de çok yaygın. Özellikle üst sınıf öğrencilerin çevresi olduğu için ilaca ulaşmaları kolay" diye konuştu.
Sınavlara hazırlanan öğrenciler arasında ilaç kullanımının artmasının farklı sebepleri bulunuyor. İlaçları reçeteli olarak kullandıklarını belirten bazı kişiler ise öğrencilerin ve velilerin kendilerine ulaşarak ilaç talep ettiklerini aktardı. Sınava hazırlanan kişilerin kendisine sık sık yazdığını dile getiren T.S., “Hastalığı olup olmadığını bilmiyorlar. Bazısı ileride asker, polis olamam diye düşünerek tanı almıyor ama ilaç ihtiyaçları var. Bazen de sırf sınav başarısı için ilaç istiyor. Hastalığı olan birçok arkadaşım benzer durumu yaşıyor, mesaj kutularımız böyle mesajlarla dolu. Para da teklif ediyorlar” ifadelerini kullandı.
Sınav stresi altında öğrencilerin ilaç kullanımına yönlendirilmesi, endişe verici bir durum olarak karşımıza çıkıyor. Öğrencilerin sağlıklı bir şekilde sınavlara hazırlanmaları ve başarılı olmaları için daha sağlıklı yöntemlere başvurulması gerekmektedir. Veliler ve eğitim koçları, öğrencilerin psikolojik destek almasına ve sınav stresiyle başa çıkmalarına yardımcı olmalıdır.
Yasalar, ilaçların sadece doktorlar tarafından yazılan reçetelerle alınmasını gerektirirken, internet üzerinden yasa dışı ilaç temin etmek mümkün hale geliyor. "Her türlü ilaç vb. tedarik edilir" ilanıyla iletişime geçtiğimiz bir satıcı, 18 yaşından küçük olduğumuzu belirttiğimizde ilaçları elden veya kargoyla teslim edebileceğini açıkladı. İlaçlar, peluş oyuncaklar içine gizleniyor ve kutularda gönderiliyor. Ancak bu tehlikeli ticaretin ciddi yan etkileri var.
Türkiye Psikiyatri Derneği'nden Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Prof. Dr. Özgür Öner, bazı ailelerin sınav sürecinde çocukları için ilaç talep ettiğini belirtiyor. Ancak uyarıcı ilaçların yanlış kullanımının en önemli nedenlerinden biri, bilişsel güçlendirmeyi hedeflemesidir. Ayrıca kilo vermeye çalışma, uyku ihtiyacını azaltma ve enerjiyi artırma amacıyla da kullanılıyorlar. Öner, ABD'deki bir çalışmanın üniversite öğrencileri arasında reçetesiz ilaç kullanım sıklığının yüzde 5.3 ile yüzde 34 arasında olduğunu belirtiyor.
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısının konması için belirtilerin 12 yaşından önce başlamış olması gerektiğini vurgulayan Öner, daha önce herhangi bir şikayeti veya işlev kaybı olmayan birisinin Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) öncesinde yapılan başvuruda tanının konmasının uygun olmadığını ifade ediyor.
Öner, ilaçların yan etkileri hakkında şunları söylüyor: "Genel olarak güvenli ilaçlar olsa da bazı yan etkileri bulunuyor. Bu yan etkiler arasında iştahsızlık, uykusuzluk, kaygı, tik ve diğer tekrarlayıcı hareketlerde artış, uzun süreli kullanımda bazı olgularda boy ve kilo gelişiminde gerileme ve kardiyolojik sorunlar yer almaktadır."
İnternet üzerinden ilaç satın almak, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilecek tehlikeli bir uygulamadır. Yasalara uygun şekilde doktor tavsiyesi ve reçete ile ilaç kullanmak her zaman en güvenli yol olacaktır.
