Türkiye'de çalışma hayatıyla ilgili yasal düzenlemeler, işten çıkarılan çalışanlara önemli güvenceler sağlıyor.
İşten Çıkarmaların Yasal Koşulları
İşten çıkarmaların yasal düzenlemelere uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi, çalışanların haklarını korumak açısından büyük önem taşır. İşte Türkiye'de işten çıkarmanın yasal koşulları:
1) İşverenin Yasal Bir Sebep Göstermesi Gerekir
İşten çıkartma işlemi, işverenin yasal bir sebep göstermesi gerekmektedir. Bu, işçinin kurallara uymaması veya iş yerindeki diğer çalışanlarla kavga etmesi gibi nedenlere dayandırılamaz. İşveren, işten çıkarmayı haklı bir gerekçeyle yapmalıdır.
2) İşçinin En Az 6 Ay Çalışmış Olması Gerekir
Bir çalışanın işten çıkarılabilmesi için, işyerinde en az 6 ay çalışmış olması gerekmektedir. İşe başladığı tarihten itibaren 6 takvim ayı geçmişse, bu şart yerine getirilmiş sayılır. Eğer işe alındığınızda deneme süresi söz konusu ise, bu süre de 6 aylık çalışma süresine dahil edilir.
3) İşyerinde En Az 30 İşçi Çalışmalıdır
Çalışanın işten çıkarılma hakkı için işyerinde en az 30 işçinin çalışması gerekir. İşverenin birden fazla işletmesi varsa, tüm işletmelerde çalışan toplam işçi sayısı dikkate alınır. Yani, işçinin çalıştığı yerde sadece 2 kişi olsa bile, tüm şubelerdeki toplam işçi sayısı 30 veya daha fazla ise çalışanlar güvence altındadır.
İşten Çıkarmaların Sonuçları
İşten çıkartılan bir işçinin hakları nelerdir? İşte işten çıkarılan bir işçinin karşılaşabileceği durumlar ve hakları:
İşe Geri Dönme Hakkı
Eğer işten çıkartıldıysanız ve yukarıdaki şartları yerine getiriyorsanız, işe geri dönme hakkınız bulunmaktadır. Ancak bu hakkı kullanabilmek için dikkat edilmesi gereken bazı süreçler bulunmaktadır.
Arabulucu Süreci
İşten çıkarıldığınızda, işe geri dönme hakkınızı kullanabilmek için öncelikle arabulucu sürecine başvurmanız gerekmektedir. Arabulucu, işverenle işçi arasındaki anlaşmazlığı çözmeye çalışan bir arabulucudur. Bu süreç, işten çıkarılma tarihinden itibaren 30 gün içinde başlamalıdır. Bu süreçte uzlaşma sağlanamazsa, dava açma hakkınızı kullanabilirsiniz.
İş Mahkemesine Dava Açma
Arabulucu sürecinde uzlaşma sağlanamazsa, işçi iş mahkemesine dava açma hakkına sahiptir. Bu dava, işverenin yasalara uygun bir şekilde işten çıkarmadığını kanıtlamaya çalışır. Mahkeme, işçinin çalıştırılmadığı süre için en fazla 4 maaşa kadar tazminat ödenmesine karar verebilir.
Tazminat Hakkı
İş mahkemesi, işverenin işçiyi işe başlatmaması durumunda, işçiye tazminat ödenmesine karar verebilir. Bu tazminat miktarı, işçinin çalıştığı süreye ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Tazminat miktarı en fazla 8 maaşa kadar çıkabilir.
