Yani gölge hem gerçektir, hem gerçek değildir.
Eliniz hareket ettiğinde, gölgesi de hareket eder. Gölgenin var olması ve hareket ediyor olması, gerçeğin var olmasına ve hareketine bağlıdır. Gölgenin ne olduğunu bilmeyen ve elin hareketini göremeyen küçük bir çocuk, yansımanın hareketini görünce onu canlı zannedebilir. Halbuki canlı olan eldir, yansıması/gölgesi değil. Ama gölgenin hareketi, çocukta gölgenin canlı ve gerçek olduğu izlenimi uyandırır, çünkü gölgenin ne olduğundan habersizdir. Gölgenin, sadece gerçek var olduğu sürece mevcut olduğunu bilmez ve aynı zamanda da o an hareket eden gerçekten (elden) habersizdir.
Aynı şekilde, bu dünyadaki her şey de hareket içindedir. Yaşıyor, nefes alıyor, yemek yiyor ve başka birçok faaliyette bulunuyoruz. Her şey her an hareket içinde. Tıpkı gölgenin ne olduğunu bilmeyen bir çocuğun, hareket eden gölgeyi gördüğünde onu gerçek zannetmesi gibi, bizler de bu maddi dünyadaki hareketi gerçek zannediyoruz. Hepimiz gerçeği göremeyen birer küçük çocuğuz. Ama “gerçek olanı” göremediğimizden dolayı, bizler de bu dünyanın gerçek olduğunu sanıyor ve bunu savunuyoruz.
Tamam... Bu dünyanın gerçek olduğunu ve başka bir gerçeğin yansıması olmadığını farz edelim. Mutlak gerçektir. Şimdi de elin gölgesini hatırlayın. Biliyoruz ki gölge, bazı koşullar altında görünür; bazı koşullar altında ise yok olur. El ise, gölgenin değişken doğasına karşı varlığını sürdürmeye devam eder. O zaman eğer bu dünya gerçek ise, her şeyin sonsuza kadar devam etmesi ve yok olmaması gerekir, öyle değil mi? Ama bu konudaki tecrübelerimiz farklıdır. Yaz gelir, ardından yerini kış alır; kişi bir gün doğar (bu dünyaya gelir) bir gün de ölür (bu dünyayı terk eder); büyük aşklar nefretle son bulur; nefretler sevgiye dönüşür... Yani bu dünyada başlayan, var olan her şeyin, bir gün bittiğine, yok olduğuna tanık oluruz. Yani bir gün görünürler, başka bir gün ise gözümüzün önünden kaybolurlar.
Dolayısıyla, bu dünya tıpkı gölge gibi; hem gerçektir, hem değildir. Bunu idrak etmek için çok derinlere inmeli; görüşlerinizi genişletmeli ve bilincinizi yükseltmelisiniz. Bunun üzerinde düşünün ve bu bilgiyi en iyi şekilde değerlendirmeye çalışın.
